Dùng sai cách than hoạt tính ảnh hưởng tới sức khỏe như thế nào? Than hoạt tính mang cấu trúc của một phân tử than, tuy nhiên đã trải qua quá trình xử lý với mục đích tạo thành một vật liệu có cấu trúc đặc biệt. Thành phần của than hoạt tính bao gồm các nguyên tử cacbon nhưng ở dạng vô định hình, tinh thể vụn grafit.
Table of Contents
Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính là một loại bột mịn màu đen được làm từ than xương, vỏ dừa, than cốc, than bùn, than đá, hạt ô liu, mùn cưa. Than trở nên hoạt tính bởi quá trình nung nóng trong nhiệt độ rất cao. Nhiệt độ rất cao thay đổi cấu trúc bên trong, làm giảm kích cỡ các lỗ và gia tăng diện tích bề mặt, khiến than trở nên xốp hơn bình thường.
Than hoạt tính không nên bị nhầm lẫn với than cục dùng để nướng BBQ, dù cả hai đều có thể được làm từ chung vật liệu, than cục chưa được kích hoạt ở nhiệt độ cao. Hơn thế nữa, chúng chứa các chất phụ gia gây độc cho con người.
Than hoạt tính hoạt động như thế nào?
Than hoạt tính hoạt động bằng cách giữ các độc tố và hóa chất vào nó, ngăn chặn chúng bị hấp thụ. Kết cấu xốp của than hoạt tính có điện tích âm, giúp thu hút các phân tử mang điện tích dương, chẳng hạn như các độc tố và hơi. Than hoạt tính giữ các độc tố và hóa chất vào bên trong. n Vì than hoạt tính không được hấp thu bởi cơ thể. Nó mang theo những độc tố đã được giữ lại ở bề mặt ra khỏi cơ thể thông qua phân.
Than hoạt tính-biện pháp điều trị độc tố khẩn cấp
Nhờ các đặc tính liên kết độc tố, than hoạt tính có nhiều công dụng y tế. Ví dụ, than hoạt tính thường được sử dụng trong các trường hợp ngộ độc. Đó là bởi vì nó có thể liên kết nhiều loại thuốc, làm giảm tác dụng của chúng. Ở người, than hoạt tính đã được sử dụng làm thuốc giải độc từ đầu những năm 1800. Nó có thể được sử dụng để điều trị việc sử dụng thuốc kê đơn quá liều, cũng như các loại thuốc bán không cần đơn như aspirin, acetaminophen và thuốc an thần.
Ví dụ, những nghiên cứu cho thấy rằng khi sử dụng một liều từ 50-100 gram than hoạt tính thì trong vòng 5 phút từ khi uống thuốc, than hoạt tính có thể làm giảm đến 74% sự hấp thu thuốc ở người trưởng thành.
Khả năng này sẽ bị giảm đi khoảng 50% tác dụng khi sử dụng than hoạt tính sau 30 phút kể từ lúc uống thuốc, và chỉ còn 20% nếu như dùng than hoạt tính sau 3 giờ sau khi dùng thuốc quá liều. Liều đầu với 50-100 gram than hoạt tính thường sẽ được theo sau bởi 2 đến 6 liều 30-50 gram mỗi 2 đến 4 giờ. Tuy nhiên, phác đồ đa liều này được sử dụng ít và thường chỉ hiệu quả trong một số trường hợp ngộ độc.
Hơn nữa, các chuyên gia cảnh báo rằng than hoạt tính không nên được sử dụng thường xuyên trong tất cả các trường hợp ngộ độc. Thay vào đó, việc sử dụng nên được xem xét dựa trên từng trường hợp. Ví dụ, nó ít có tác dụng trong trường hợp ngộ độc rượu, kim loại nặng, sắt, lithium, kali, axit hoặc kiềm.
Có thể tăng cường chức năng thận
Than hoạt tính có thể giúp thúc đẩy chức năng thận bằng cách làm giảm lượng chất thải mà thận cần phải lọc. Than hoạt tính có thể mang lại một phần lợi ích cho các bệnh nhân đang chịu đựng bệnh thận mãn tính, khi mà thận của bệnh nhân không thể lọc các chất thải tốt.
Thận khỏe mạnh có thể dễ dàng lọc máu mà không cần sự hỗ trợ nào. Tuy nhiên, những bệnh nhân đang phải chịu đựng bệnh thận mãn tính thường khó loại bỏ urê và các độc tố khác khỏi cơ thể hơn. Than hoạt tính có thể có khả năng hút urê và các độc tố khác, giúp cơ thể bạn loại trừ chúng.
Urê và các sản phẩm đào thải khác có thể di chuyển từ mạch máu qua vào bụng thông qua một quá trình khuếch tán. Ở bụng, chúng bị hút vào than hoạt tính và được bài tiết khỏi cơ thể bằng phân. Than hoạt tính đã cho thấy rằng nó giúp cải thiện chức năng hoạt động của thận ở những người mắc bệnh thận mãn tính.
Trong một nghiên cứu, than hoạt tính có thể giúp làm giảm lượng urê và các chất thải khác ở những bệnh nhân mắc bệnh thận giai đoạn cuối. Dù vậy, những bằng chứng hiện tại rất thiếu cơ sở, và cần phải có nhiều nghiên cứu chất lượng cao hơn nữa để đem lại một kết luận chính xác.
Than hoạt tính sẽ giúp bạn có một hàm răng trắng bóng đồng thời củng cố sức khoẻ răng miệng bằng cách thay đổi nồng độ pH trong miệng, giúp ngăn ngừa sâu răng, hôi miệng và các bệnh về nướu. Than hoạt tính làm trắng răng bằng cách hấp thụ mảng bám và vi khuẩn trên răng. Phương pháp làm trắng răng này được các nha sỹ khuyên dùng vì có nguyên liệu thiên nhiên, an toàn, hiệu quả và chi phí thấp. Bởi vì, cacbon có thể bào mòn nhiều chất hữu cơ làm ố vàng răng. Điều đáng chú ý hơn là than hoạt tính nhẹ và mềm hơn so với những chất mài mòn thường được sử dụng trong kem đánh răng thương mại, ví dụ như: canxi carnonat, hydroxit nhôm, silic…
